کنه های نرم

خانواده Argasie یا کنه های نرم (Soft ticks)

این خانواده شامل حدود 170 گونه و پنج جنس به اسامی Ornithodorus، Argas، Otobius، Nothoaspis و Antricola اس که که جنس پنجم بیشتر در قاره آمریکا و انگل خفاشهاست. دو جنس اورنیتودوروس وآرگاس پراکندگی جهانی دارند و در ایران نیز انواعی از آنها در اماکن انسانی و دامی یافت می شوند.

کنه های نرم دارای بدنی پهن، بیضی، تخم مرغی و گاهی تقریبا چهار گوش هستند. پوست یا کوتیکول سخت، چرمی و یکنواخت است و پوشیده از پاپیلها یا برجستگی های کیتینی است که در انواع مختلف شکل و اندازه آنها متغیر است. قطعات دهانی در زیر بدن مخفی بوده و از سطح پشتی دیده نمی شوند و از هیپوستوم دندانه دار، یک جفت کلیسر بلن و یک جفت پالپ چهار بندی با بندهای مشخص تشکیل شده است. هرزو جنس نر و ماده از نظر ظاهری مشابه و تشخیص آنها مشکل است. شیار یا منفذ تناسلی در زیر پایه کاپیتلم واقع شده که فقط در کنه بالغ دیده می شود و در نرها بزرگتر و کشیده تر از مادهاست. بعضی از انواع دارای یک جفت چشم و بعضی فاقد چشم هستند. مخرج در فاصله یک سوم عقبی بدن و سوراخهای تنفسی در مجاورت کوکسای پای چهارم قرار دارد. مجرای غدد کوکسال بین کوکسای پاهای اول و دوم قرار دارد و دارای ترشحاتی است که انتقال بیماری حایز اهمیت هستند. پاها به یک جفت ناخن مشخص ختم می شوند.

این کنه ها در تمام مراحل زندگی پس از خروج از تخم خونخوار هستند. کنه های نرم دارای دگردیسی ساده بوده و کنه خارج شده تخم دارای سه جفت پا می باشد و لارو نامیده            می شود. این لارو پس از اولین پوست اندازی دارای چهار جفت پا شده و نمف نامیده می شود. کنه های ماده تخمهای خود را به شکل دستجات 15 تا 300 عددی در محل زندگی میزبان و درجای مخفی و مناسب قرار می دهند که پس از یک تا چهار

هفته تفریح می شوند. لارو و نمف ها جهت رشد و پوست اندازی نیاز به خونخواری دارند که معمولا در شب یا تاریکی انجام می گیرد. کنه های نرم دارای یک مرحله لاروی و 4 الی 8 مرحله نمفی هستند. سیکل تخم تا تخم در کنه ها بین 6 الی 12 ماه طول می کشد که در صورت عدم دسترسی به میزبان این دوره طولانی می شود. کنه های نرم طول عمر بسیار زیادی داشته، به طور معمول 14 تا 15 سال  در شرایط خاص تا 30 سال نیز زندگی می کنند. مقاومت آنها به گرسنگی بسیار بالاست و پس از هر بار خونخواری می توانند 5 تا 7 سال بدون تغذیه زنده بمانند.

خونخواری آنها کوتاه و حدود 20 دقیقه طول می کشد و پس از اتمام خونخواری میزبان را ترک می کنند این کنه ها دارای میزبانهای متنوعی هستند و قادرند در طول زندگی خود حیوانات و احیانا انسان را مورد گزش قرار دهند.

برای ایجاد محافظت فردی  به طور موقت می توان از ترکیبات دور کننده مناسب مثل دی متیل فتالات، دی اتیل تولوآمید، ایندالون و بنزین بنزوات به هنگام استراحت و خواب استفاده کرد و یا لباسها را به این ترکیبات آغشته نمود. در صورت مشاهده کنه در سطح بدن می بایست با مواد محرک مثل کلروفلوم، اتر، بنزین و یا حتی با نزدیک کردن آتش سیگار به کنه، آن را وادار به خارج کردن قطعات دهانی از پوست کرد ولی از برداشتن سریع و عجولانه کنه به دلیل احتمال کنده شدن کاپیتلم و باقی ماندن آن در پوست و احتمالا ایجاد عفونت ثانویه باید پرهیز نمود.

برای مبارزه با کنه در اماکن انسانی و دامی می توان محلهای اختفا و استراحت کنه ها را با سموم مختلف مثل محلولهای روغنی یا امولسیون مالاتیون 3%، لیندین 0/5 تا 1% ،بایگون 1% و دیبروم یا نالد (Naled) 0/5 % به روش ابقایی سمپاشی کرد. باید دقت نمود تا تمام سطوح داخلی خانه ها و اصطبلها سمپاشی کرد.