شپش عانه یا زهار
شپش عانه یازهار (crab louse)
به این حشره شپشک خرچنگی نیز گفته می شوداین انگل دارای پراکندگی جهانی است و بیشتر در افراد بالغ دیده می شود.
از نظر شکل ظاهری همانند شپش بدن دارای فشردگی پشتی شکمی می باشد. طول بدن این شپش حدود 1/2 میای متر است و طول و عرض بدن تقریبا برابر و عرض سینه بیشتر از شکم است.
از نظر بیولژی همانند شپش بدن دارای دگردیسی ساده خونخواری مکرر و طول عمر کوتاه است.این شپش به طور معمول روی موهای ناحیه عانه (pubic)و اطراف دستگاه تناسلی و مخرج (perianal) مستقر هستند ولی در آلودگی های دید ممکن است روی موهای سایر قسمتهای بدن بدن مثل زیر بغل،پاها،سینه،ریش و سبیل،مژه و ابرو نیز مستقر شوند.شپشک بالغ معمولا روی یک مو برای مدت طولانی و یا در حین تغذیه،به وسیله پنجه ها و ساق قوی و چنگک مانند متصل می شود.در تمام مراحل،هر دوجنس خونخوار بوده و منحصرا از خون تغذیه می کنند.ماده ها تخمهای خود را که حدود 0/6 میلی متر طول دارند،به موهای محل استقرار خود چسمانده و تخمها پس از 6 تا 8 روز باز می شوند.مرحله نمفی بین 15 تا 17 روز ادامه دارد.حشرات بالغ کمتر از یک ماه عمر می کنند.سیکل تخم تا تخم بین 22 تا 27 روز طول می کشد.(سیکل تخم تا تخم مدت زمانی است که تخم یک حشره جهت تبدیل شدن به حشره بالغ و آغاز تخم ریزی نیاز دارد.)
تمای جنسی روش اصلی انتقال شپشک از فردی به فرد دیگر است،ولی تماس های فیزیکی نزدیک بین افراد و استفاده از وسایل شخصی بیمار مثل لباس و رختخواب و استفاده از توالتهای فرنگی آلوده نیز می توانند باعث انتقال شپشک شوند.
شپشک نیز همانند شپش سر بطور طبیعی ناقل بیماری نیست.گزش و تزریق بزاق حشره در پوست ایجاد خارش،تحریکات و راشهای پوستی کرده و پیدایش لکه های آبی و بنفش در زیر پوست و به خصوص در پلک و اطراف چشم نیز از علایم بارز آلودگی است.این انگل به دلیل محل خاص زندگی،در کودکان به ندرت دیده می شود.آلودگی به این انگل را فیتریازیس یا پدیکولوزیس تناسلی می نامند.
مهمترین راه مبارزه با این انگل،رعایت نظافت شخصی،حذف موهای زاید بدن،ضدعفونی و لباسها با آب گرم (c60) و اتو کردن آنها می باشد.استفاده از حشره کشهای مثل گامابنزن،مالاتیون و پرمترین به شکل امولیسیون،شامپو و پودر در آلودگی مفید است. این ترکیبات به هیچ وجه نباید روی مژه و ابرو مصرف شود. در مورد اخیر باید شپش ها و تخم آنها با یک پنس ظریف و به صورت مجزا برداشته شوند . درمان با حشره کشها باید پس از 7 الی 10 روز تکرار شود.